ราคาหุ้นสะท้อนความเห็นของผู้สอบบัญชีต่องบการเงินของบริษัทจดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทยหรือไม่
				Do Stock Prices Reflect Auditors’ Opinions on Financial Statements of the Listed Companies in the Stock Exchange of Thailand?
วันที่ได้รับต้นฉบับบทความ : 3 มกราคม 2567 วันที่แก้ไขปรับปรุงบทความ : 26 มีนาคม 2567 วันที่ตอบรับตีพิมพ์บทความ : 5 เมษายน 2567			อันตรา เขียนจูม บัญชีมหาบัณฑิต คณะพาณิชยศาสตร์และการบัญชี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ดร.สมพงษ์ พรอุปถัมภ์ รองศาสตราจารย์ประจำภาควิชาการบัญชี คณะพาณิชยศาสตร์และการบัญชี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย (ผู้ประพันธ์บรรณกิจ)
Received: January 3, 2024 Revised: March 26, 2024 Accepted: April 5, 2024			Auntra Keanjum Master of Accountancy, Chulalongkorn Business School, Chulalongkorn University Dr.Sompong Pornupatham Associate Professor of Department of Accountancy, Chulalongkorn Business School, Chulalongkorn University (Corresponding Author)
คำสำคัญ : ความเห็นของผู้สอบบัญชี รายงานของผู้สอบบัญชี ราคาหุ้น อัตราผลตอบแทนหลักทรัพย์ ประเทศไทย			บทคัดย่อ งานวิจัยนี้จัดทำขึ้น เพื่อศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างการแสดงความเห็นของผู้สอบบัญชีต่องบการเงินกับราคาหุ้นของบริษัทจดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย โดยศึกษาอัตราผลตอบแทนหลักทรัพย์กับการแสดงความเห็นของผู้สอบบัญชีในแต่ละรูปแบบ ซึ่งไม่รวมกลุ่มธุรกิจการเงิน กองทุนอสังหาริมทรัพย์ กองทรัสต์เพื่อการลงทุนในอสังหาริมทรัพย์ และบริษัทที่อยู่ระหว่างการฟื้นฟูกิจการ โดยรวบรวมข้อมูลการแสดงความเห็นของผู้สอบบัญชีระหว่างปี พ.ศ. 2559 - พ.ศ. 2565 จำนวน 3,124 ตัวอย่าง และใช้การวิเคราะห์การถดถอยเชิงพหุคูณในการทดสอบความสัมพันธ์ ผลการศึกษาพบว่า การแสดงความเห็นแบบที่เปลี่ยนแปลงไปมีความสัมพันธ์เชิงลบกับอัตราผลตอบแทนหลักทรัพย์ ทั้งนี้ หากพิจารณาการแสดงความเห็นแบบที่เปลี่ยนแปลงในแต่ละประเภทแล้วจะพบว่า การแสดงความเห็นแบบไม่มีเงื่อนไขที่มีวรรคเน้นและการแสดงความเห็นแบบมีเงื่อนไขมีความสัมพันธ์เชิงลบกับอัตราผลตอบแทนหลักทรัพย์ ส่วนการไม่แสดงความเห็นไม่มีความสัมพันธ์กับอัตราผลตอบแทนหลักทรัพย์ ซึ่งอาจเนื่องมาจากจำนวนกลุ่มตัวอย่างที่มีจำกัด นอกจากนี้ ผลจากการวิเคราะห์แบบแยกประเด็นจะพบว่า ประเด็นที่มีผลกระทบทางลบต่ออัตราผลตอบแทนหลักทรัพย์ ได้แก่ การเปลี่ยนแปลงนโยบายการบัญชี หนี้สินที่อาจจะเกิดขึ้น การใช้นโยบายผ่อนปรน รายการกับบริษัทที่เกี่ยวข้องกันและผลกระทบจากสถานการณ์โควิด-19
Keywords: Auditors’ Opinion, Auditors’ Report, Stock Price, Stock Returns, Thailand			ABSTRACT The purpose of this research is to study the relationship between auditors’ opinions on financial statements and stock returns of the listed companies in the Stock Exchange of Thailand (SET). The sample was collected during the year 2016 – 2022 with 3,124 samples excluding all the firms in financial institution sectors, property fund, real estate investment trust and companies under the rehabilitation. Multiple regression analysis is used to test the relationship. The results show that the modified opinion shows significant and negative association with the stock returns. The analysis by types of the modified opinion shows that the unqualified opinion with emphasis matters paragraph and the qualified opinion have a negative association with the stock returns. The disclaimer opinion does not significantly associate with the stock returns possibly due to the limited samples. Further analysis reveals issues with a negative effect to the stock returns that are changes in accounting policy, contingent liabilities, relief policy, related parties transactions, and effect of COVID-19.
			REFERENCES Ball, R., & Brown, P. (1968). An empirical evaluation of accounting income numbers. Journal of Accounting Research (Autumn), 159–178. Bayo Flees, R., & Mouselli, S. (2023). The impact of qualified audit opinion on stock returns: an empirical study at Amman stock exchange. Journal of Financial Reporting and Accounting, 21(3), 633-653. Chen, C. J., Su, X., & Zhao, R. (2000). An emerging market's reaction to initial modified audit opinions: Evidence from the Shanghai Stock Exchange. Contemporary Accounting Research, 17(3), 429-455. Connelly, B., Certo, S., Ireland, R., & Reutzel, C. (2010). Signaling theory: a review and assessment. Journal of Management, 37(1), 39-67. https://doi.org/10.1177/0149206310388419. Czerney, K., Schmidt, J. J., & Thompson, A. M. (2019). Do investors respond to explanatory language included in unqualified audit reports?. Contemporary Accounting Research, 36(1), 198-229. Fama E. F (1970). Efficient Capital Market: A Review of Theory and Empirical Work. Journal of Finance, 25, 387-417. Fama, E.F. & French, K.R. (1995). Size and book-to-market factors in earnings and returns. The Journal of Finance, 50(1), 131-155. Filip, A., & Raffournier, B. (2010). The value relevance of earnings in a transition economy: The case of Romania. The International Journal of Accounting, 45(1), 77-103. Harindahyani, D. L. S., & Harindahyani, S. (2018). The effect of corporate governance on audit report timeliness in Indonesia. Jurnal Akuntansi Bisnis, 16(1), 80-94. Jenwittayaroje, N. (2021). Testing weak-form market efficiency in the Stock Exchange of Thailand. Global Business and Economics Review, 24(3), 211-224. Ianniello, G., & Galloppo, G. (2015). Stock market reaction to auditor opinions–Italian evidence. Managerial Auditing Journal, 30(6/7), 610-632. Khanagha, J. B. (2011). Value relevance of accounting information in the United Arab Emirates. International Journal of Economics and Financial Issues, 1(2), 33-45. Moradi, M., Salehi, M., Rigi, M., & Moeinizade, M. (2011). The effect of qualified audit report on share prices and returns: Evidence of Iran. African journal of business management, 5(8), 3354. Mostafa, W. (2016). The value relevance of earnings, cash flows and book values in Egypt. Management Research Review, 39(12), 1752-1778. Muslih, M., & Amin, M. N. (2018). The influence of audit opinion to the company stock price. In Proceeding International Seminar on Accounting for Society, 1(1), 112-125. Nichols, D. C., & Wahlen, J. M. (2004). How do earnings numbers relate to stock returns? A review of classic accounting research with updated evidence. Accounting Horizons, 18(4), 263-286. O'Reilly, D. M. (2010). Do investors perceive the going‐concern opinion as useful for pricing stocks? Managerial Auditing Journal, 25(1), 4-16. Robu, M. A., & Robu, I. B. (2015). The influence of the audit report on the relevance of accounting information reported by listed Romanian companies. Procedia Economics and Finance, 20, 562-570. Sanders, W. & Boivie, S. (2003). Sorting things out: valuation of new firms in uncertain markets. Strategic Management Journal, 25(2), 167-186. Soltani, B. (2000). Some empirical evidence to support the relationship between audit reports and stock prices—the French case. International journal of auditing, 4(3), 269-291. Tahinakis, P., & Samarinas, M. (2016). The incremental information content of audit opinion. Journal of Applied Accounting Research, 17(2), 139-169. Thailand Federation of Accounting Profession, TFAC (2022A). The Conceptual Framework for Financial Reporting. Retrieved from https://acpro-std.tfac.or.th/standard[16 January 2022]. Thailand Federation of Accounting Profession, TFAC (2022B). TSA 570, Going Concerns. Retrieved from https://acpro-std.tfac.or.th/test_std/uploads/files/TSA/2566_TSA570 (Revised).pdf[16 January 2022]. Thailand Federation of Accounting Profession, TFAC (2022C). TSA 700, Forming an Opinion and Reporting on Financial Statements. Retrieved from https://acpro-std.tfac.or.th/standard/3/[16 January 2022]. Thailand Federation of Accounting Profession, TFAC (2022D). TSA 701, Communicating Key Audit Matters in the Independent Auditor’s Report. Retrieved from https://acpro-std.tfac.or.th/test_std/uploads/files/TSA/2566_TSA701.pdf [16 January 2022]. Thailand Federation of Accounting Profession, TFAC (2022E). TSA 705, Modifications to the Opinion in the Independent Auditor’s Report. Retrieved from https://acpro-std.tfac.or.th/standard/3/[16 January 2022]. Thailand Federation of Accounting Profession, TFAC (2022F). TSA 706, Emphasis of Matter Paragraphs and Other Matter Paragraphs in the Independent Auditor’s Report. Retrieved from https://acpro-std.tfac.or.th/standard/3/[7 April 2022]. Thailand Securities Institute, TSI (2009), The Stock Exchange of Thailand, Capital Market Theory, 3rd edition (Bangkok: Amarin Printing and Publishing, 2009), 4. The Stock Exchange of Thailand, SET (2021). Where is stock price from? Please tell. Retrieved from https://www.setinvestnow.com/th/knowledge/article/237-how-to-get-stock-price[16 January 2022]. Vichitsarawong, T., & Pornupatham, S. (2015). Do audit opinions reflect earnings persistence? Managerial Auditing Journal, 30(3), 244-276. Wibawa, K. D. P. (2019). Stock market reaction to shift in audit opinion (companies listed in IDX from 2012-2017) (doctoral dissertation, UNIVERSITAS AIRLANGGA). Zhang, X., & Zhou, H. (2020). Leverage structure and stock price synchronicity: Evidence from China. PloS one, 15(7), e0235349.